3.SOHBET ORUCUN FARZİYYETİ VE FAZİLETLERİ
Meali: Ey iman edenler! Sizden öncekilere oruç farz kılındığı gibi, size de farz kılındı. Umulur ki günahlardan korunursunuz.(El- Bakara –183)
Açıklama:Oruç yazıldı, yani Ramazan-ı Şerif’te farz kılındı. Orucun lügat (sözlük) manası tutmak demektir.... “Ben çok merhametli olan Allah’a oruç adadım; artık bugün hiçbir insanla konuşmayacağım.” (Meryem-26) ayetinde olduğu gibi imsak; sükut etmek, konuşmamak manasına gelir.(1)
Orucun şer’i manası: Belli bir vakitte niyet ederek yemek, içmek ve cinsi münasebetten kendini tutmak demektir.(2) (Mealim)
Bütün ibadetlerde, hususiyle oruçta niyet şarttır. Oruçta niyet; kalben oruçlu olduğunu bilmektir. Zira insan, hastalık veya iştahsızlık gibi sebeplerden dolayı da yemek yemeyebilir, onun için oruçta niyet şarttır.
Her gününün orucuna ayrı ayrı niyet şarttır. Çünkü her gün başlı başına bir ibadettir. Bir gününün orucunun bozulması, diğer günlerin orucunu bozmaz. Teravihde ise, her selâmdan sonra niyet icap etmez, çünkü 20 rekat bir namazdır.
Ramazan orucunda kaba kuşluğa kadar niyet edilmesi caizdir. Ancak nezir, kaza ve kefaret oruçlarında geceden niyet edilmesi farzdır.
Ramazan orucu ayeti kerimeyle kesin olarak farz olduğu için; inkâr eden dindençıkar.
Bezaziye fetvalarından: Kim Ramazan günü açıkça ve bilerek yerse; katli emredilir. Çünkü onun bu hâli oruç tutmamayı helâl görmesinin işaretidir. Bu ise küfürdür.
Oruç, hicretin ikinci yılında, Medine-i Münevvere’de farz kılındı.Önceden Muharrem ayının ilk on gününde oruç farz iken, Ramazan orucu ile bu kaldırılmıştır.
Bir rivayete göre oruç, peygamberliğin 15. yılında, kıble Mescid-i Aksa’dan Mescid-i Haram’a çevrildikten sonra, hicretin 3. yılında farz kılınmıştır.
Rivayete göre Peygamber Efendimiz 8 sene Ramazan orucu tuttu. Bunlardan 5 senesi 29 gün, üç senesi 30 gün olarak tutuldu.
“Kim bir hayırla gelirse, ona 10 misli sevap vardır.” Ayetinde vaat edilen ecre uygun olsun diye Hz. Allah bir ay orucu farz kıldı. Bunun delili ise şu Hadis-i Şeriftir:
“Kim Ramazan orucunu tutup ona ilaveten 6 gün de Şevval’den tutarsa; bütün seneyi oruç tutmuş gibi olur.” (Ramuz-El-Ehadis c 2. S 425))
Sırat’ta bekleyiş 30 sene olduğu için, Hz. Allah Ramazan ayında oruç tutanlara selâmetle durmaları için yardım eder.
RİVAYET:ORUCUN FARZ KILINMASININ HİKMETİ.
Allah-ü Tealâ aklı yarattığında, ona: “Dön! Dedi. Akıl döndü. Sonra: “Geri dön .”Dedi. Akıl geri döndü.Hz. Allah:
-Sen kimsin? Ben kimim? Diye sordu. Akıl:
-Sen benim Rabb’imsin. Ben de zayıf bir kulum. Hz. Allah:
-Ey akıl! Senden daha kıymetli bir varlık yaratmadım.Buyurdu.
Sonra nefsi yarattı ve ona: Dön! Buyurdu. Nefis cevap vermedi. Hz. Allah:
-Sen kimsin? Ben kimim? Diye sordu. Nefis:
-Ben benim, sen de sensin.
Hz. Allah nefse 100 sene cehennem ateşi ile azap etti. Çıkarıp aynı soruları sordu. Nefis yine aynı cevapları verdi. Bunun üzerine 100 sene açlık ile azap etti. Çıkarıp aynı soruları sordu. Nefis: “Sen benim Rabb’imsin, ben de senin aciz bir kulunum ” dedi. Bunun için oruç farz kılındı.
Orucun farz kılınmasının sebebi bir görüşe göre; oruç açlığı sebebiyle kıyamet açlığını hatırlatmaktır. Çünkü mahşerde tahammülü en zor olan azap açlıktır. Hatta mahşer halkı açlık sebebiyle diğer azapları unuturlar.
Hadis-i Şerif: “Kıyamet günü bütün insanlar açtır. Ancak; Peygamberler, onların ehlibeyti ve Receb, Şaban, Ramazan orucunu peş peşe tutanlar hariç. Onlar susamayacaklar ve acıkmayacaklardır”.
Cenab-ı Hak, kıyamet gününün açlığından korumak için, ümmet-i Muhammed’e orucu farz kılmıştır.( Bostan’ül- Vaizin)
Hulasa: Açlık dinin selâmetidir, aynı zamanda tıbba göre bedenin de selâmetidir. Mide boş olursa; cisim nurani ve ruhani bir hâl alır.
Hadis-i Şerif: Allah katında en sevimli amel, açlık ve susuzluk (oruç)tur.
Eflatun derki:
Cismin rahatı, az yemekte
Ruhun rahatı, az uykuda
Dilin rahatı, az konuşmakta
Kalbin rahatı, az intikamdadır. (intikam duygusu olmamaktadır)
Doktorların beyanına göre acıkmadan yemek, insanın hastalanmasına sebep olur.
Hz. Ebu Bekir (ra) bu dereceye ben şunlarla kavuştum:
Müslüman olduktan sonra doyuncaya kadar yemedim, kanıncaya kadar su içmedim. Dünyayı bıraktım, ahireti tercih ettim.Peygamberimize her hususta iyi bir arkadaş oldum.
Denildi ki: Açlık; ilim ve fesahat yağdıran bir bulut, tokluk ise; cehalet ve gaflet yağdıran bir buluttur.
Cenab-ı Hak, İsa (as)’a: “Aç kal; beni görürsün, her şeyden alâkanı kes; bana ulaşırsın”. Buyurmakla cemalini görmek saadetini açlığa bağlamıştır.
Hz. Allah sohbetimizin başında zikredilen Ayet-i kerimede: “Sizden önceki ümmetlere farz kılındığı gibi oruç; size de farz kılındı”. Buyurmakla bütün geçmiş ümmetlerinde bu ibadetle mükellef olduğunu haber veriyor. Zira oruç zor bir ibadettir. Umumi olunca tahammülü kolaylaşır.Şekli ve miktarı farklı olmakla beraber Âdem (as)’dan itibaren bütün peygamberler ve ümmetlerine oruç ibadeti farz idi.(3)
Musa (a.s)’ın kavmine Aşure günü
Adem (a.s)’a her ayın 13, 14 ve 15. günleri oruç tutmak farz idi.
Davud (a.s) bir gün oruç tutar, bir gün tutmazdı.
Süleyman (a.s) her ayın başında, ortasında ve sonunda üçer gün olmak üzere dokuz gün oruç tutardı.
İsa (a.s), senenin tamamını oruçlu geçirirdi.
Efendimiz, Ramazan orucu farz olmadan önce, Aşure günü oruç tutardı.
Hz. Aişe (r.a)’dan: Kureyşliler aşure günü oruç tutarlardı. Peygamberimiz de Aşure günü hem oruç tutar, hem de ashabına oruç tutmalarını emrederdi. Ramazan orucu farz kılınınca; Aşure orucu nafile oldu. İsteyen tutar, isteyen tutmayabilir.
Aşure orucunun farziyeti Bedir Savaşı’ndan iki ay önce kaldırılmıştır. Hicretten sonra ilk değiştirilen hüküm, bu oruçla Kıble’nin Mescid-i Aksa’ dan çevrilmesidir.(4)
Said İbni Cübeyr (r.a)’dan. Bizden önceki ümmetlerin orucu, akşam vakti başlayıp, ertesi geceye kadar devam ederdi. İslâm’ın başlangıcında da böyle idi.
Oruç ilk farz kılındığında, akşam iftar vaktinden yatsı namazına kadar veya yatsıdan önce, uyuyuncaya kadar, yemek, içmek ve cinsi münasebet helâl olur. Ancak kişi yatsıyı kılar veya yatsıdan dönünce uyursa; gelecek akşama kadar bunlar haram olurdu. Yani oruç başlardı.
Hz. Ömer (r.a) bir gün yatsı namazından sonra ailesiyle beraber oldu. Sonra pişman olup ağlamaya ve nefsini kınamaya başladı. Efendimize gelip durumunu bildirdi. Rasülullah: “Bu sana yakışmıyor ya Ömer! Buyurdular. Bu arada ashaptan bazıları da kalkıp aynı hallerin kendilerinde de olduğunu söylediler ve Bakara Sûresi 187. Ayeti nazil olarak “Oruç gecesi kadınlarınızla beraber olmanız size helâl kılındı...” buyruldu.
Hıristiyanların orucu da bizim orucumuz gibiydi. Ancak havalar sıcak olduğunda, harman zamanı ve seferde oruç zor gelmeye başladı. Âlimlerine çeşitli ihsanlarda bulunarak bir çare istediler. Alimler aralarında istişare edip, orucu kış ile ilkbahar mevsimi arasına alıp, buna keffaret olarak da 10 gün oruç ilâve ettiler.Böylece oruçları 40 gün oldu. Sonra hükümdarları hastalandı. “Eğer iyileşirsem, bir hafta daha oruç ilâve edeceğim.” Dedi ve ilâve etti. Böylece ilk farz kılındığı gün sayısı tahrif edilmiş oldu.Böyle tahrifatın bu ümmet tarafından yapılmaması için Hz. Allah, oruç ayetinin sonunda: “Umulur ki korkarsınız.” Buyuruyor.
Bedeni ibadetler içinde en faziletlisinin hangisi olduğu hususunda âlimler arasında değişik görüşler vardır.
1.Oruç en faziletli ameldir.
2.Hac en faziletli ameldir.
3.Cihat en faziletli ameldir.
4.Farz olma yerlerine göre Mekke’de namaz, Medine’de oruç efdaldir.
5.Dua daha faziletlidir.
Alimlerin çoğuna göre sahih olan, bedenle yapılan ibadetlerin efdali namazdır. Onun için efendimiz: “(Göz aydınlığım namazdadır)” Buyurmuşlardır.(5)
İman, marifet, tevekkül gibi kalbî ibadetler, bedeni ibadetlerden üstündür. Faydası başkasına geçtiği için zekât gibi mali ibadetler de, bedenle yapılan ibadetlerden faziletlidir.
İmamı Şafi (r.a)’e göre namaz, zekâttan daha büyüktür.
Netice: Bedenle yapılan ibadetlerin en efdali namaz, sonra oruçtur. Orucun en efdali de, Ramazan orucudur.(6)
Orucun bir çok faziletleri vardır.
Oruç günahlardan korur. Çünkü açlık acısı ile şehveti kırıp nefsi kahreder. Zira nefis her şerrin barınağı, her kötülüğün arkadaşıdır. Sen onu itaate çektikçe, o seni masiyete sürüklemek ister. Gıdasını kesmedikçe sana uymaz, şehvetini terk etmez. Gıdasını kesmek te oruçla mümkün olur.
Hadis-i Şerif: İbni Mes’ud (ra)’dan: Ey gençler topluluğu! Kimin evlenmeye gücü yeterse evlensin. Zira evlilik gözü (harama) daha çok yuman, ırzı daha çok koruyan (bir yol)dur. Kimin de buna gücü yetmezse, ona oruç tutmak gerekir. Çünkü oruç, ona eneme (gibi)dir. (Buhari c.6, s. 117).
Şehvetin teskini; gündüz oruç tutup, gece ibadet ederek, şehvetleri unutarak, lezzetleri kesen ölümü hatırlayıp, nefsin konuşmasını (kalbe verdiği fasit düşünceleri) keserek, eceli yakın görerek, emeli kısa tutarak, murakabeye devam edip itaat üzere olarak elde edilir.
Hz. Aişe (r.a)’dan
rivayet edilmiştir.
Haber: Bir günde 20 kere ölümü hatırlayan şehitlerle beraber haşr olunur.
Eğer “Bazıları oruç tutuyor, geceleri ibadet ediyor, yine nefsinde hareket var bunun sebebi nedir dersen? Cevaben derim ki: Kendisinde aşırı şehvet olduğu içindir. Çaresi ise devamlı üzüntü, riyazat, ahiret ve ahiret sıkıntılarını hatırlamaktır.
Ayeti Meali: Sayılı günler. Sizden kim hasta olur veya yolculuk halinde olursa tutamadığı günler sayısınca oruç tutar. Oruç tutmaya gücü yetmeyenlerin bir yoksul doyuracak kadar fidye vermeleri lâzım gelir. Kim gönlünden koparak (fidyeyi daha çok vermek gibi) bir hayır işlerse o kendisi için daha hayırlı olur. Ama bilseniz, oruç tutmanız sizin için en hayırlıdır.( El- Bakara –184)
Ayet-i kerimede sayılı günler denilmesi, oruç emrinin Ümmet-i Muhammed’e kolay olması için, bilinen az günler olduğunu ifade ediyor. Senenin yarıdan çoğu veya tamamı değil de; yalnız bir ayında oruç farz kılınmıştır.
Orucun zarar vereceği şekilde hasta olanlar veya deve yürüyüşü ile üç günlük yola çıkanlar; o günler oruç tutmayıp, sonradan kaza edebilirler.
Ramazan orucu, bilinen günlerde, sıhhatli olan mukimler üzerine farzdır. Hasta olan veya yolculuk halinde olanlar oruç tutmayıp sonra kaza edebilirler. Ancak yolculuğu meşakkatli olmayanların oruç tutmaları daha hayırlıdır. Nitekim Hz. Allah: “... Oruç tutmanız sizin için daha hayırlıdır” .Buyuruyor.(El- Bakara- 184)
Özürsüz Ramazan ayında oruç tutmamak için hiçbir mükellefe ruhsat yoktur.
Oruç tutmamayı mubah kılan özürler üçtür:
1-Yolculuk, hastalık, kadınların aybaşı ve doğum sonrası halleridir. Bunlar oruçlarını sonradan kaza ederler.
2-Gebelik ve süt emzirmek; bunlar da, sonradan kaza ederler.
3-Oruç tutamayacak kadar yaşlı olan, günden güne kuvvetten düşen erkek ve kadınlar, oruç tutamayacakları için kaza da etmezler, fidye verirler.
Fidye; her gün için bir fakiri sabah akşam doyurmak, demektir. Yani her gün için bir sadaka-i fıtır verilecek demektir.
ORUÇLA İLGİLİ BAZI
MESELELER.
1-Gündüz oruç tutmayan misafir yolculuktan döndüğü zaman, hasta iyileştiği zaman, sabi buluğa erdiği zaman, kafir Müslüman olduğu zaman, kadının adet hali sona erdiği zaman akşama kadar herhangi bir şey yiyip içmezler. Oruçlu gibi davranırlar.
2-Dinden dönmüş olan kimse tekrar Müslüman olursa, geçen oruçları kaza etmesi icap etmez.
3-Ramazan orucu diye tayin şart değildir, mutlak oruç veya nafile diye de niyet etse oruç sahihtir. Geceden niyet edilebileceği gibi, kaba kuşluğa kadar da niyet edilebilir.
4-Her gün için ayrı ayrı niyet edilir.
5-Cünüp olarak sabahlayan kimsenin orucu sahihtir.
6-Yalan, gıybet ve iftira eden kişinin sevabı azalmakla beraber orucu sahihtir.
7-Ağız dolusu olmadıkça kendi isteği ile kusmak orucu bozmaz.
8-Dişler arasında kalan ve nohuttan küçük olan yemek artıklarını yutmakla oruç bozulmaz, nohut tanesi kadar olursa bozulur.
9-Şırınga yaptırmak, kulak ve idrar yoluna ilaç damlatmak orucu bozar.
10-Burnuna ilaç ya da su çekmek orucu bozar.
11-Hacamat olmak 1 orucu bozmaz.
12-Fecrin doğup doğmadığında şüphe ederek sahur yese, sonradan fecrin doğduğu ortaya çıksa kaza etmesi gerekir.
13-Oruçlunun sürme çekmesi mekruh olmaz.
14-Ramazanda oruçlu iken cinsi münasebette bulunmanın keffareti sırasıyla; ya köle azat etmek veya 60 fakiri sabah akşam doyurmak veya iki ay keffaret orucu tutmaktır.
15-Cinsi münasebetten dolayı keffaret eşlerden her ikisine de ayrı ayrı lâzım gelir.
16-Oruçlunun (kendinden emin ise) öpmesi haram değildir.
17-Sefere çıkan yemek yiyerek veya içerek orucunu bozabilir.
18-Ramazan günü hasta ve seferi olmadığı halde, bilerek yiyen veya içen kişiye; hem kaza hem kefaret gerekir.
19-Unutarak yiyen, içen veya cinsi münasebette bulunan kimseye kaza ve kefaret lâzım gelmez, orucu sahihtir.
Hadis-i Şerif: Oruçlu olduğu halde unutarak yiyen veya içen kimseye Hz. Allah ikram etmiştir (orucuna zarar vermez).
20-Ağzına veya burnuna verdiği su boğazına kaçarsa; oruç bozulur, kaza gerekir.
21-Üzerine kazaya kalan Ramazan orucunu öbür Ramazan gelinceye kadar tutmayan kimseye kefaret icap etmez.
22-Oruçlu bütün vücudu ile suya dalsa; orucu bozulmaz.
23-Kendi isteği ile içine veya boğazına duman tütün çekmekle oruç bozulur.
24-İftarda acele etmek ve namazdan önce iftar etmek sünnettir.
Haber: İnsanlar iftarda acele ettikleri sürece hayırdadırlar.
Efendimiz (S.A.V.) Namazdan önce yaş hurma ile, olmazsa kuru hurma ile, o da olmazsa birkaç yudum su içerek iftar ederlerdi.
Denildi ki şu zamanda efdal olan; nehir suyunu eli ile alıp içmek suretiyle iftar etmektir. Çünkü, bu zamanda sırf helâl olan şey yok (denecek kadar az)’dır.
25-Sigara ve tütünle iftar etmek çok çirkindir. Zira bunlar hakkında ulemanın ihtilafı vardır. Bazıları haram, bazıları da mekruh demişlerdir.
İftardan sonra: “Allah’ım! Senin (rızan) için oruç tuttum, senin rızkınla iftar ettim”d emek sünnettir.
Diğer bir rivayette: “Ey mağrifeti bol olan Rab’bim! Beni bağışla” demek sünnettir.
Diğer bir rivayette: “Susuzluk gitti, damarlar ıslandı, ecir sabit oldu inşaallah” demek sünnettir.
Hadîs-i kudsi: Oruç benim içindir ve orucun mükafatını ben veririm.(7)
DUA
Allahım! Senden, zikrinle ıslanmış dil, sana şükreden in’am olunmuş kalp, taatına hazır beden isterim. Bize hiçbir gözün görmediği ni’metleri ihsan eyle. Allahım hükmünde bize lütfunla muamele eyle, belâlardan afiyet ver. Evliyana verdiğin şeylerden bize ver. Sana kavuşma gününde bize saadet ver. Benim kavmime bir fitne vereceksen önceden benim canımı al.
Allahım! Fitnelerden bizi koru, bütün mihnetlerden bize afiyet ver. Gizli ve aşikâr kusurlarımızı affet. Kalblerimizi kin ve hasetten temizle. Bizim içimizde hiçbir kimseye karşı kin ve şemâte1 bırakma. Allahım bizi zatından başkasına muhtaç eyleme.Senden başkası için hor ve hakir olmaktan, senden başkasından korkmaktan sana sığınırız. Senin hükmünü reddeden, ihsanını men eden yoktur. Hayırın hepsi sendendir, şer sana ait değildir.2
Allahım! Düşmanlarımızın (bizim başımıza gelenler sebebiyle) sevinmesinden, müzmin hastalıklardan, ümitlerin boşa çıkmasından, belâların ani olarak gelmesinden sana sığınırız.
Allahım, bizi mağfiret et, merhametinle muamele eyle, refik âlaya kavuştur. Amin.
ORUÇ 2
Hadis-i Şerif: “Kimi ki, Allah-ü Tealâ kendisinden razı olduğu halde Allah’a kavuşmak sevindirirse, benim üzerime çok salât okusun. Çünkü bir kimse günde 500 defa bana salât okursa, ebediyen fakirlik görmez, günahları affedilir, hataları silinir, sevinci devamlı olur, duası kabul olunur, umduklarına nail olur, düşmanına karşı kendisine yardım olunur, hayır işleme hususunda kendisine yardım olunur, cennette Peygamberine arkadaş olur. (Şifa-üs-Sudur).
(1)
Geçmiş ümmetler oruç tutarken konuşmazlardı. Peygamberimiz bundan nehy etti; bu hüküm kaldırılmış oldu.
Cenab-ı Hakk’ın Hz. Meryem’i konuşmaktan nehy etmesi, aklı ermeyen ve kendisini itham edenlerle mücadeleye girmemesi içindi. Bundan sefihlerle mücadele etmemenin vacip olduğu anlaşılır (Aliyet-ül-Mevaiz).
Ramazan-ı Şerif orucu, ya Şaban ayının otuz güne tamam olmasıyla veya otuzuncu gün hilâlin görülmesiyle farz olur.
Hadis-i Şerif: Hilâli görünce oruç tutun. (Şevvalde) Hilali görünce bayram yapın. Eğer hava bulutlu olursa; Şaban ayını otuza tamamlayın (Sahih-i Buhari).
Yıldız ilmi ile meşgul olanlardan bir topluluk ittifak ettikleri zaman, onların sözlerine itimat edilebilir denildi.
Bir ülkede bir kişi hilâli gördüğü zaman, bütün Müslümanların oruç tutması farz olur.
Hava açık olursa bir topluluğun şahadeti, bulutlu olursa bir kişinin şahadeti kâfidir (Galiyet-ül-Mevaiz)
(2)
Oruç zahirde bütün azalar üzerine, hakikatte ise bütün sıfatlar üzerine farz kılınmıştır.
Gözü, kulağı, dili ve diğer azaları günahlardan korumak salihlerin orucudur.
Dilin Orucu: Yalan, dedikodu ve kovuculuktan dili tutmaktır.
Hadis-i
Şerif: Yalan fakirlik getirir, orucun sevabını boşa çıkarır. İnsanlar
arasında kişi kötülenir.
Hadis-i Şerif: Oruç yalan ve dedikodu ile yırtılmadıkça (cehennemden) kalkandır.
Haber: Peygamberimiz zamanında iki kadın oruç tuttular. Akşama yakın ölecek derecede açıktılar ve susadılar. Peygamberimize birini gönderip oruçlarını bozmak hususunda izin istediler.
Efendimiz gelen kişiye bir bardak verip: “Söyle onlara, yediklerini bu bardağa kussunlar.” Buyurdu. Birisi bardağın yarısını, diğeri de öbür yarısını kan ve et kusarak doldurdular. İnsanlar çok hayret ettiler. Peygamberimiz: “Bunlar Allah’ın helâl kıldığı şeyle oruç tuttular; haram kıldığı şeyle oruçlarını bozdular. Zira bunlar beraberce oturup insanların dedikodusunu yapıyorlardı” buyurdu.1
İsa (as), İblis’i, bir elinde bal, diğer elinde kül olduğu halde gördü, sebebini sordu. İblis: “Balı gıybet edenlerin dudaklarına sürerim, külü ise yetimlerin yüzüne serperim ki ,insanlar onları çirkin görüp yardımcı olmasınlar” diye cevap verdi.
Gözün Orucu: Harama bakmaktan, hakaretle bakmaktan ve küçük görmekten sakınmaktır.
Hadis-i
Şerif: (Şehvetle) bakış İblis’in zehirli oklarından bir oktur. Kim Allah
korkusuyla onu terk ederse; Hz. Allah ona, tadını kalbinde bulacağı bir iman
ihsan eder.
Kulağın Orucu: Mekruh olan her şeye kulak vermekten, nehy edilen şeyleri ve çalgıları dinlemekten sakınmaktır. Onun için Cenabı Hak gıybeti haram kılmıştır.
Ayet Meali: Durmadan yalanı dinleyenler,
haramı yiyenlerdir onlar...( El-Maide- 42)
Hadis-i Şerif: Gıybet edenle dinleyen,
günahta ortaktırlar.
Hülasa; oruç bütün azaları günahlardan sakınmak hususuyla, mideyi özellikle iftar vaktinde şüpheli ve haramdan korumaktır.
Süleyman-ı Darani (r.h) demiştir ki: Gündüz oruç tutup, akşam helâl lokma ile iftar etmek bana gece gündüz ibadetten daha sevimli gelir.
Kazancının helâl olmasını isteyen kimse beş şeye
dikkat etmelidir:
1- Farzı ertelememek ve noksan yapmamak
2- Mahlûkattan hiçbir şeye eza etmemek
3- Kazançtan kendisine ve ailesine yetecek kadarı ile iktifa etmek.
4-Takatinin üstünde çalışmamak
5- Rızkı Allah’tan bilip çalışmanın ona sebep olduğuna inanmak (İhya-Ğaliye)
ORUCUN FAZİLETLERİ
Hadis-i Şerif: (Ebu Hüreyye (r.a)’den) Kim
(farz olduğuna) inanarak ve (sevabını) ümit ederek oruç tutarsa;
geçmiş günahları bağışlanır.
Hadis-i Şerif: Oruç kalkandır, oruçlu kötü söz sarf etmesin. Bir kişi oruçlu ile mücadele eder veya yakışıksız söz söylerse; “ben oruçluyum” desin, “ben oruçluyum” desin (ve ona bulaşmasın)Kütüb-i Sitte. C.9. S.420. Hno: 3108.
Hadis-i Şerif: Nefsim kudretinde bulunan Allah’a yemin ederim ki, oruçlunun ağız kokusu, Allah katında miskten daha güzeldir (Hz. Allah oruçlu için): “Kulum yemesini içmesini ve şehvetini benim rızam için terk etti”. Buyurur. Kütüb-i-Sitte c.9. S. 419. Hno: 3107.
KIYAMET GÜNÜ ORUÇLULARA İKRAM.
Haber: Kıyamet günü olup insanlar kabirlerinden diriltildiğinde, Hz. Allah cc. Cennet bekçisi olan Rıdvan isimli meleğe: “Ben oruçluları kabirlerinden aç ve susuz olarak dirilttim. Cennetlerden hoşlarına gidecek şeyleri al ve onları karşıla” Buyurur. Rıdvan: “Ey ğılmanlar! Ey vildanlar! Nurdan tabaklar alarak geliniz.” Ellerinde bol meyveler, leziz içecekler ve güzel yemekler olduğu halde kum tanelerinden daha çok ğılman ve vildan toplanır. Karşılaştıkları oruçlulara ikram ederler ve şöyle derler:
Ayet Meali: Geçmiş günlerde yaptığınız amellere karşılık yiyin için! Afiyet olsun.( El-Hakka- 24)
Hadis-i Şerif: Cennette, üzerinde hiçbir
gözün görmediği, hiçbir kulağın işitmediği ve hiçbir beşerin kalbine gelmediği
yiyecekler olan bir sofra vardır ki, ona ancak oruçlular oturur.
Ayet Meali: “...Size, burada canınızın çektiği her şey var, size burada ne isterseniz var.( Fussilet- 31)
Ayet Meali: “...Orada (Cennette) canları istediği, gözlerin lezzet alacağı her şey vardır...”( Ez-Zuhruf- 71)
Hadis-i Şerif:
Abdurrahman bin Sabit’ten Bir adam: “Ey Allah’ın Rasülü !cennette at var
mıdır? Ben atları severim” dedi. Efendimiz:
- “Eğer Hz. Allah seni cennete koyarsa, sen de kırmızı yakuttan bir ata binip istediğin cennette onunla uçmak istersen, Allah sana bu imkânı verir.” Buyurdu.
- Bir arabi: Ey Allah’ın
Rasülü! Cennette deve var mı? Efendimiz:
- “Eğer Hz. Allah seni cennete koyarsa, orada canının istediği her şey var, buyurdu .”(Mealim)
Hadisi Şerif: Ebu Hüreyre (r.a)’den: Ademoğlunun bütün ameli 10 kat ila 700 kat arası olarak ecre nail olur. Hz. Allah: “Ancak oruç hariç. O, benim içindir. Onu ben mükafatlandırırım. Kulum yemeyi ,içmeyi benim için terk ediyor.” Buyurur.
Bütün ibadetler Allah için olduğu halde, ancak oruç benim içindir diye tahsis edilmesi; kişinin oruç tutup tutmadığını başkaları bilemez ve oruca riya karışmaz veya müşrikler putları için namaz kıldılar, zekât verdiler ama, oruç tutmadılar. Oruç yalnızca Allah’a mahsustur ve orucun mükâfatı diğer ibadetlerin mükâfatından ayrıdır.
Allah-ü Tealâ kuluna şöyle demiş oluyor:
“Ey kulum! İblis’in gözü senin dinindedir, çoluk çocuğun canına bakmaktadır. Varisler malına bakarlar, hasımların (kıyamette) itaatlarını paylaşmak isterler, Azrail canını almak ister. Bunların hepsi seni muhtaç bırakacak şeyini almak isterler, ben ise onlara oruç benim içindir” derim
Hadisi Şerif:Oruç kalın bağırsağı inceltir, (insanda tokluk hissi olacağından az yemek yedirir) eti soldurur (insanı zayıflatır) ve cehennemin hararetinden uzaklaştırır.
Hadis-i Şerif: Şeytan, insanda kanın
dolaştığı damarlarda dolaşır. Açlık ile yolları daraltınız.
Burada Şeytan’ın kendisi değil; vesvesesi damarlarda dolaşır da insan farkına dahi varmaz.
İmam-ı Gazali: “Oruç sabrın yarısıdır, sabır da imanın yarısıdır”. Hadis-i Şerifine göre oruç, imanın dörtte biridir.der.
Ayet Meali: “...Yalnız sabredenlere, mükafatları hesapsız ödenecektir.(Ez- Zümer- 10)
Bütün itaatkârlara ölçülü ve tartılı olarak ecir verilir ancak oruçlulara bol bol ve saçılırcasına verilir.( Mealim)
Hadis-i Şerif: Oruçlunun uykusu ibadet, sükutu tesbih, duası makbul ve ameli kat kattır (ecri kat at fazlasıyla ödenir).
Hadis-i Şerif: Hz. Aişe (r.a)’danCennetin kapısını açlıkla çalmaya devam et.
Hadis-i Şerif: Her şeyin kapısı vardır. İbadetin kapısı oruçtur. ( İhya ve tefsirler)
(3)
İlk oruç: İnsanoğlunun 3. hükümdarı olan Melik Tahmoris zamanında fakirlerin lehine zenginler üzerine farz kılınmıştır. Adı geçen hükümdar zamanında bir kıtlık olmuş, hükümdar zenginlere güneş battıktan sonra bir öğün yemek yemelerini, gündüz yiyecekleri yemekleri de fakirlere vermelerini emretti. Zenginler de bu emre uydular.
Oruç göklerin melekütü (acaip nizam ve saltanatı) na girişin sebebi, ikinci diriliş diye ifade edilen cismani darlıktan çıkışın vasıtasıdır. İsa (a.s): “İki defa doğmayan göklerin melekütüne giremez” demekle buna işaret etmiştir.
Oruç tutmakla kul Allah-ü Tealâ’ya kavuşmaya kendini hazırlamış olur. Zira Efendimiz: “Oruçlu için iki ferahlık vardır, biri iftarda, biri Rabb’ine kavuştuğunda.” Buyurmuşlardır.( Metatih ve Ruh’ul Beyan)
Hiçbir özrü olmaksızın farz olduğuna inandığı
halde, kasten ramazan orucunu tutmayanlar hakkında azap olduğuna dair haberler
vardır.
Hadis-i Şerif: Cebrail
(as) bana şöyle anlattı. Kıyamet günü bir genç üzüntülü ve ağlayarak, ellerinde
ateşten demir topuzlar olan melekler tarafından sürüklenircesine götürülür.
Genç: “El eman! El eman! Diye feryat eder. Ancak kendisine eman verilmez.
Allah-ü Tealâ’nın huzuruna götürülür, huzurda durur, Hz. Allah azap
meleklerine: “Onu yüzüstü cehenneme atın” diye emir buyurur. “Ey Cebrail bu
kimdir?” Dedim. “Ümmetinden bir gençtir” dedi. “Günahı nedir?” Diye sordum.
“Ramazan ayına ulaştı, oruç tutmadı. Sonra istiğfar da etmeden aniden öldü”
diye cevap verdi.
Ey Allah’ın kulları! İhlâsla oruç tutun, insanlar uyurken gece namaz kılın. (Galiyet’ül-Mevaiz)
(4)
İbni Abbas (r.a)’: Allah-ü Tealâ Peygamberimizi önce şahadetle gönderdi, tasdik edilince; namazı emretti. Tasdik edilince; zekâtı emretti, tasdik edilince; orucu emretti, tasdik edilince; haccı, sonra; cihadı emretti ve böylece dinini tamamlamış oldu. (Galiyet’ül- Mevaiz)
Yevm-i şekte1 oruç tutmakta ihtilaf vardır.
Ş’abi (rh)”Senenin tamamında oruç tutsam, şek gününde tutmam.” Demiştir.
Hıristiyanlara Ramazan orucu farz kılındı. Ramazan’dan bir gün önce ve bir gün sonra da oruç tuttular. Sonra 50 gün oruç tutmaya başladılar.
Hadisi Şerif:Ebu Hüreyre (ra)’den:
Ramazan-ı Şerif ’ten bir gün veya iki gün önce (Ramazanı karşılamak için) oruç
tutmayınız. Ancak o günlerde oruç tutmak adetinize denk gelirse, tutunuz.1
Hadis-i Şerif: İbni Ömer (ra)’dan: Bir ay 29 gündür (Ramazan) hilâlini görmeden oruç tutmayınız. (Şevval) hilâlini görmeden bayram etmeyiniz. Eğer hava kapalı olur (hilâli göremezseniz) sayıyı otuza tamamlayınız.( Mealim)
Şek gününde oruç Hanefilere göre haram değildir, Şafiilere göre haramdır.
Peygamberimizin: Şek günü oruç tutan Eb’ul Kasıma isyan etmiştir. Hadis-i Şerifi mevkuf bir hadistir.
Hulâsa: Hanefilere göre şek gününde farz veya vacip oruç tutulmaz. Ancak nafile oruç tutulabilir. Farz veya vacip tutmak mekruh olur.
Ramazandır diye tutarsa, Hıristiyanlara benzemekten dolayı harama yakın mekruh olur.
Şaban ayının sonundan üç gün veya daha çok oruçlu olayım diye nafile tutmak veya adet edindiği bir oruca denk geldiği için nafile tutma efdaldir.
Şek gününde havassın oruç tutması ve bunu avamın bilmemesi müstehabdır. Avam ise, zevalden sonra iftar ederler.
Havas: Şek günü orucu ile ilgili hükümleri bilenlerdir.
Avam: Şek günü orucu ile ilgili hükümleri bilmeyenlerdir.
Şek gününde muteber olan niyet: “Bugün Ramazan ise Ramazan orucu olsun.” diye kalbine getirmeden kesin olarak nafileye niyet etmektir. “Yarın Ramazansa, oruçlu olayım, değilse oruçlu olmayayım.” demek suretiyle niyet edip etmemekte tereddüt ederse, oruçlu olmaz. “Yarın Ramazansa Ramazan orucu, değilse nafile oruç olsun” diye niyet ederse mekruh olur.( Galiyet-ul- Mevaiz)
(5)
RİVAYET:PEYGAMBERİMİZ VE HULEFA-İ RAŞİDİNİN DÜNYADAN SEVDİKLERİ.
Efendimiz, dört kıymetli arkadaşı ile beraber otururlarken aralarında şöyle konuştular, her birerimiz dünyadan sevdiği şeyleri saysın.
Efendimiz: Bana sizin dünyanızdan üç şey sevdirildi:
1. Güzel koku. 2. Kadınlar 3. Gözümün nuru namazdadır.
Hz. Ebu Bekir (r.a): Bana da ya Rasülellah
dünyadan 3 şey sevdirildi:
1. Senin huzurunda oturmak, 2. Senin yüzüne bakmak, 3. Bütün malımı senin uğrunda infak etmek.
Hz. Ömer (r.a): Ya Rasülellah! Bana da dünyadan 3
şey sevdirildi:
1.İyilikle emretmek, 2. Kötülükten nehy etmek, 3. Şer’i cezaları tatbik etmek.
Hz. Osman (r.a): Ya Rasülellah! Bana da dünyadan 3
şey sevdirildi:
1. Yemek yedirmek, 2.Selâmı yaymak,3.İnsanlar uyurken gece namaz kılmak.
Hz. Ali (r.a): Ya Rasülellah! Bana da dünyadan üç
şey sevdirildi:
1. Misafire ikram etmek, 2. Yazın oruç tutmak, 3. Kılıçla senin önünde çarpışmak.
Sonra Cebrail (as) geldi: Ya Rasülellah! Bana da
dünyadan 3 şey sevdirildi:
1. Miskinleri (bir günlük yiyeceği olmayanları) sevmek, 2. Emanetlerin edası, 3. Risaleti tebliğ.
Allah-ü Tealâ Efendimize vahyederek: Sizin
dünyanızdan ben de 3 şeyi sevdim:
1. Sabreden beden, 2. Zikreden lisan, 3. Şükreden kalp.
Peygamber efendimiz şöyle dua ederlerdi: “Allahım! senden zikreden lisan, şükreden kalp, sabreden beden istiyorum” (Tefricül’Galak).
(6)
Namaz oruçtan efdaldir demek; iki rekat namaz bir günlük, iki günlük oruçtan efdaldir, demek değildir. Bilakis; bir gün oruç, iki rekat namazdan efdaldir. Bir kişi çok namaz kılmak veya çok oruç tutmak imkanına sahipse, ancak birini çoğalttığında diğerinde kısma yapacaksa; çok namaz kılsın, demektir ki; ihtilaf olan yer burasıdır.
İmam-ı Gazali: Nefis, bir masiyet işlemek istese veya arzu ettiği bir şeyi yapmak istese de sen Allah adına, Peygamberi adına, bütün peygamberler adına şefaatte bulunsan, yalvarsan, ölümü, kıyameti, hesabı, cennet ve cehennemi hatırlatsan; sana uymaz, arzusundan da vazgeçmez. Sonra bir çörek parçasını ona vermesen sakinleşir ve şehvetleri terk eder.
İmam Busayri:
İsyanlar ile nefsin şehvetini kırmaya uğraşanlar bilsinler ki yemek, doymak bilmeyen nefsi takviye eder.
“Yarın tövbe ederim, sonra ibadet ederim, günahlarımdan sonra vazgeçerim” diyen kimsenin misali şuna benzer: “Bir kimse bir ağaç sökmeye mecbur kalır, bakar ki ağaç çok büyük, ancak büyük bir zorlukla sökülebilir. Der ki: “Şimdilik kalsın, bir sene sonra gelir, sökerim.” Hâlbuki, bir sene sonra ağaç daha da büyür ve onu sökmek çok daha zorlaşır. Böyle düşünen şahıs gerçekten ahmak bir adamdır. (Rumi)
Harama bakmak kalpte şehevi duyguları çoğaltır. Göz
zinanın öncüsüdür. Rasülullah Efendimiz Hz. Ali (ra)’a:
“Bir defa (tesadüfen) haramı gördüğün zaman bir daha bakma. Zira birinci affedilir. İkinci aleyhinedir (yazılır).
Hadis-i Şerif: Yollarda oturmaktan
sakınınız. Eğer yollarda oturursanız, hakkını veriniz. Onun hakkı, gözü
(haramdan) yummak, ezayı engellemek, iyilikle emredip kötülükten nehy etmek
ve yol göstermektir.
Hadis-i Şerif: Kadınların mahrem yerlerine
bakmak, İblis’in oklarından bir oktur. Kim gözlerini haramla doldurursa, Hz.
Allah kıyamet günü onun gözlerini ateşle doldurur.
Beyt:
Nice bakış var ki deldi sahibinin kalbini
Yaysız ve kirişsiz, okların deldiği gibi.
Hadis-i Şerif: Sizden
biri evlendiği zaman şeytan şöyle feryat eder: “Eyvah! Ademoğlu dininin
üçte ikisini ben (im şerrim)den korudu.
Kalbin boş olması evlenmekle mümkün olur, kalp boş olunca da ibadet tam olur.
HİKÂYE:
Bişr-i Hafi’ye: “Niçin evlenmiyorsun?” Dediler. O da: “Ben farz olanla uğraşıyorum, sünnet olanla değil” diye cevap verdi. Vefatından sonra rüyada gördüler.Şöyle dedi:
-Cennette derecelerim yüksek oldu. Ancak evlilerin derecesine ulaşamadım.
Harama düşme korkusu varsa, nikahlanmak vaciptir. Öyle bir ihtimal yoksa sünnettir, eğer aileyi geçindirememe durumu varsa mekruhtur. Bu hususta geniş bilgi fıkıh kitaplarında mevcuttur.
Allah-ü Tealâ oruç ayetinde sayılı günler buyurmak suretiyle, oruç günlerinin az olduğuna, buna karşılık orucun meyvelerinin devamlı ve sonsuz olduğuna işaret etmiştir.
ORUCUN MEYVELERİ:
Oruç, kıyamet
günü oruçluya şefaat edecektir.
İbni Ömer (ra)’den. Peygamber Efendimiz buyurdular ki: Oruç ve Kur’an-ı Kerim, kıyamet günü kula şefaat edecekler. Oruç der ki: Ya Rab! Ben bu kişiyi gündüz yemekten ve bir takım arzulardan menettim. Beni bunun hakkında şefaatçi kıl. Kur’anı Kerim de: Ya Rab! Ben bu kişiyi gece uykudan alıkoydum beni bunun hakkında şefaatçi kıl. Bunun üzerine oruç ve Kur’an-ı Kerim bu mümine şefaatçi olurlar. (Mealim)
Cennete
oruçlulara mahsus kapıdan girmek
Haber: Cennet’in 8 kapısı arasında Reyyan isimli bir kapısı vardır ki; ondan yalnızca oruçlular (çok oruç tutanlar) girer. (Rumi).
Haber: Cennet dört zümreye âşıktır: 1. Kur’an okuyan, 2. Diline sahip olan, 3. Açları doyuran, 4. Ramazan’da oruç tutan.
Ayet Meali:“Erkek veya kadın, mümin olarak kim iyi amel işlerse, onu mutlaka güzel bir hayat ile yaşatırız ve mükafatlarını, elbette ki yapmakta olduklarının en güzeli ile veririz.” (En-Nahl- 97)
Ayet Meali: “Kim de beni anmaktan yüz çevirirse; şüphesiz onun sıkıntılı bir hayatı olacak ve biz onu, kıyamet günü kör olarak haşr edeceğiz.”( Ta-Ha –124)
Allah-ü Tealâ ibadet eden gençle meleklerine övündüğü gibi, oruçlular ile de övünür.
Hz. Allah: “Ey bir takım arzularını benim için terk eden, gençliğini benim rızam uğruna feda eden genç kulum! Sen benim katımda bazı meleklerim gibisin.” Buyurur.
Yine oruçlular hakkında: “Ey meleklerim! Benim şu kuluma bakın. Benim rızam için lezzetini, şehvetini, yemek ve içmesini terk etti.” Buyurur.
Allah
düşmanı İblis’i kahretmek.
Çünkü, Şeytan’ın insanları kandırma aracı şehvetlerdir. Şehvetler de yeme ve içme ile kuvvet bulur.
Haber: Şeytanlar insanoğlunun kalbi etrafında dönüp dolaşmasalardı, insanlar semanın melekütüne (göklerin acayip nizamına) bakarlardı. Onun için oruç, ibadetin kapısı, cehennemden perde ve kalkandır.( İhya)
Bilmiş ol ki; Orucun adabından biri; iftarda karnını aşırı doyuracak şekilde yememektir. Zira dolu bir mideden daha fena bir kap yoktur. Çünkü oruçtan maksat nefsi kahretmektir ki, o da az yemekle elde edilir.
Bir diğer adabı; gündüzün fazla uyumamaktır, bu sayede açlığı ve susuzluğu hisseder, kuvvetleri zayıflayan insanların her gece bu zayıflığı artar. Teheccüde kalkmak ve evrad-ü Ezkâr kolaylaşır. Böylelikle Şeytan onun kalbi etrafında dolaşamaz ve oruçlu semavatın melekütüne bakar. Kadir gecesi hakikatte meleküt esrarının keşif olunduğu gecedir.
Yine bilmiş ol ki; çocuk yedi yaşına geldiği zaman namazla emretmek, on yaşına geldiğinde kılmazsa, elle dövmek velisinin görevi olduğu gibi, eğer gücü yeterse oruç ta aynıdır. Veli, baba, dede, yetimlere vasi yahut hakimin vazifelendirdiği kimsedir. Bu vazife yapılmazsa günahkar olurlar.
Sabinin kıldığı namaz, yaptığı hac veya Kur’an okumalarının sevabı kime yazılacağında ihtilaf vardır.
Sevap anne babaya değil; vasiye olur denilmiştir.
Veli bu ibadetleri emrettiği tavsiye ettiği için sevap kazanır denilmiştir.
İmamı Şafi ve Kadihan: “Sevap çocuğun olur, anne babanın değil” demişlerdir. Bazı Hanefiler: Peygamberimiz; kişinin vefatından sonra kendisine fayda veren şeyleri sayarken ilim ve Kur’an öğrettiği çocuğunu da saymıştır. Bu Hadis-i Şerife göre çocuğun sevabı eksilmeksizin aynen yazılır. Ayrıca anne babaya da yazılır, demişlerdir.
İmam-ı
Gazali, İhya-i-Ulûm’da: Orucun 6 vacibi vardır diyor:
1. Ramazanı Şerif’ in başında hilâli gözetlemek.
2. Her gece oruca kesinlikle niyet etmek
3.Oruçlu olduğunu hatırlayarak kasten bir şey almaktan kendisini tutmak. Yemekle, içmekle, buruna ilaç akıtmakla, şırınga ile oruç bozulur. Kan aldırmak ve sürme çekmekle oruç bozulmaz.
4. Cinsi münasebetten kendini tutmak
5. Kendi isteği ile meni getirmekten kaçınmak
6. Ağız dolusu kusmaktan kaçınmak
Orucu yemekten dolayı 4 şey gerekir:
1. Kaza, 2. Keffaret, 3. Fidye, 4. Gündüzün geri kalan kısmında imsak (oruçlu gibi davranmak).
Kaza: Özürlü yahut özürsüz, orucu terk eden mükellef her müslüman’a farzdır. Kazanın peşpeşe tutulması şart değildir, ister peş peşe isterse ayrı ayrı tutarlar.
Keffaret: Bilerek yemek, içmek veya cinsi münasebetten dolayı gerekir. Keffaret köle azat etmek, mümkün olmazsa iki ay peş peşe oruç tutmak, gücü yetmezse 60 fakiri sabah akşam doyurmaktır.
Fidye: Hamile yahut emzikliler çocuğun sağlığından korktukları zaman, hem kaza eder, hem de her gün için bir fitre verirler.Çok yaşlı ihtiyarlar, her gün için bir fitre verirler.
Gündüz geri kalan vakitte imsak: Bilerek orucunu bozan, sehven orucunu bozanlara vacip, ancak adet hâli biten, yolculuktan dönen kişiye vacip değildir.
Orucu
bozmayan ve mekruh olmayan şeyler.
1. Unutarak, yemek, içmek ve cinsi münasebet. Eğer unutarak yemek yiyen kuvvetli bir kimse, ise oruçlu olduğu hatırlatılır, zayıf ve güçsüz ise hatırlatılmaz.
2. Boğazına, toz duman ve sinek kaçmak. Kendi isteği ile dumanı içine çekmek orucu bozar. Yoğunluğu olan amber gibi şeyleri koklamak orucu bozar: Ancak gül ve misk gibi şeyleri koklamak bozmaz.
3. Yağ sürmek, sürme çekmek, zayıflamayacaksa kan aldırmak. Ancak zayıflayacaksa kan aldırmak mekruh olur.
4. Kendisinden emin olarak öpmek, ihtilam olmak, kulağına su kaçmak, dişleri arasında kalan nohuttan küçük şeyleri yemek.
5. Cünüp olarak sabahlamak, ancak sabah namazının geçmesine sebep olursa, büyük günahtır, fakat orucu bozmaz.
6. Boğazına inen balgamı kas den de olsa yutmak.
Oruçlu için mekruh olan şeyler:
1. Bir şeyi çiğnemek ve özürsüz tatmak.
Şekersiz sakız çiğnemek mekruh, şekerli sakızı çiğnemek ise orucu bozar.
Erkeklerin sakız çiğnemesi, kadınlara benzeme olacağı için mekruhtur. Ancak bir özür olursa müstesna. Kadınlar için misvak gibi olacağı için müstehabdır.
2. Oruçluyu zayıflatacak her şey mekruhtur, kan aldırmak gibi.
3. Oruçluya ağır gelecek ve orucu bozmaya zorlayacak her şey mekruhtur. Yazın hamamda çok beklemek de mekruhtur.
Orucu bozup yalnızca kaza icap ettiren şeyler:
1. Unutarak, yedikten sonra bilerek yemek yemek.
2. Toprak gibi yenilmesi adet olmayan şeyleri yemek.
3. Boğazına kar, yahut yağmur kaçmak.
4.Gece zannederek sahurda yemek yemek.
5. Güneş batmadan akşam oldu zannederek yemek yemek.
Faide: Hurma göz zayıflığına iyi gelir, hem de ateş değmemiştir. Onun için hurma ile iftar efdaldir.
Oruçtan elde edilen, eğer varsa, midedeki fazlalıkları dışarı atmaktır. Bir şeyin azı faydalı, çoğu zararlıdır. Devamlı oruç da insanı zayıflatabilir.
İftar vaktinde, tavsiye edilen dualar ve Peygamberimize salât okumakla meşgul olmalıdır.
Hadis-i Şerif: Üç kişinin duası ret
olunmaz: İftar ettiğinde oruçlu, adil idareci ve mazlumun duası.
İftarda şöyle dua edilir. Allah’ım! Senin için oruç tuttum, sana inandım, sana güvendim, senin rızkınla iftar ettim, yarınki Ramazan orucuna niyet ettim, önceki ve sonraki günahlarımı bağışla.
Efendimiz şöyle dua ederdi: Allah’ım! Her şeyi kuşatan rahmetinle beni mağfiret et.
Sünnet olan iftarda acele etmek, sahuru geri bırakmaktır.
Hadis-i Şerif: 3 şey peygamberlerin sünnetindendir: İftarda acele etmek, sahuru tehir etmek, misvak kullanmak.
İftardan sonra acaba orucum kabul oldu mu olmadı mı diye endişe içinde olmak zira orucu kabul olup olmadığını bilmiyor.
Ayet Meali: “...Allah ancak takva sahiplerinden kabul eder.”(El- Maide- 27)
Orucun sünnetlerinden biri sahur yemeği yemektir.
Hadis-i Şerif: Enes (ra)’den) Sahur yapın,
çünkü sahurda bereket vardır.
Bereketten murat: Sahur yemeği yemekle orucu rahatça tutmak, yahut o rahmetin indiği vakit uyanık kalmak suretiyle dua ve zikirde bulunmaktır.
Hadis-i Şerif: Bizim orucumuzla ehl-i kitabın orucu arasındaki fark, sahur yemeğidir. (Müslim.)
Hadis-i Şerif: Allah-ü Tealâ ve melekleri sahur yiyenlere salât ederler. (Galiyet-ül-mevaiz)
(7)Yani orucun mükâfatı huriler ve köşkler değil, benim cemalimi görmektir. Orucun Allah-ü Tealâ’ya izafeti, oruçta riya olmadığı içindir. Bilakis oruç, ancak Allah’ın bildiği bir sırdır.
Kişi kalbini, ruhunu, sırrını Allah’tan başka her şeyden tutarsa; o zaman, o orucun karşılığı Allah’ın cemalini görmek olur.