Sakal ve bıyık meselesi mezhepler arası farklılık gösteren bir mevzu. Kısa mı olmalı uzun mu olmalı, ne kadar kısaltılmalı, sakal bırakmak ya da bırakmamak ne ifade ediyor. İşte islam fıkhının cevabı.

                   

  Hanefi’ler “Sakalı tıraş etmek haram olur; sakalın uzunluğunun bir kabzadan fazla olmaması sünnettir. Sakalın etrafını almakta beis yoktur.” dediler. Şafii’ler ise “Sakalı kesmek ve kısaltmakta mübalağa yapmak mekruhtur.” dediler. Maliki ve Hanbeli’ler de “Sakalı tıraş etmek haramdır.” dediler.[1] Şafii’lere göre sakal bırakmak sünnettir. Hanefi, Maliki ve Hanbeli’lere göre vaciptir.[2] Erkeğin sakalını kesmesi haram olur.[3] Sakalı tıraş etmek sünnetin hilafınadır. Şayet emir vücüp için olursa, ki mutlak zikredildiğinde akla ilk gelende budur. Hak olan sakalı tıraş etmek haram kılınmıştır.[4] 

 Buhari, Müslim, Tirmizi, Nesei ve diğer hadis kitaplarında bıyığı kısaltmanın sünnet olduğu beyan edilmektedir. Dört mezhebe göre bıyığı kısaltmak sünnettir.[5] Şirat-ül İslâm isimli kitapta “Bıyıkları kısaltmak sünnet-i ratibe’dendir. Yani müekked sünnettir.” denilmiştir.[6] Sahabe’nin bıyıklarını tıraş ettiklerini bildiren bir haber mevcut değildir. Ancak ona yakın derecede kısaltmış oldukları Sahabe’den nakledilmiştir. Müğire bin Şube[7] diyor ki “Rasûlullah (s.a.v.) bıyıklarımın uzadığını gördü ve misvakın üzerinde kalan kısmını kes.” buyurdu. Bıyıkları yanlara doğru uzatmakta beis yoktur. Hz. Ömer (r.a.) ve diğerleri bıyıklarını yanlara doğru uzatırlardı. Çünkü onlar ağzı örtmez, yemek bulaşağı onlara takılmaz. Bazı alimler bıyık kesmeyi (tahrimen)[8] mekruh ve bidat saymışlardır.[9] Bıyıklar üst dudağın üst tarafıyla müsavi olacak şekilde (yani üst dudağın kırmızı yeri görülecek şekilde) kısaltılır. Kaş gibi olur. Bıyıkları tıraş etmek varid olmadı. Bazı ulema bunu mekruh ve bidat gördü.[10] Dar-ı harpte düşmana heybetli görünmek için bıyığını uzatmak menduptur.[11] 

Hulasa bıyıkları kısaltmak sünnet olup tamamen kesmek tahrimen mekruh ve bidattır.

 “Sofiler (dervişler) bıyıkları dibinden kırkmak sünnettir deyu itikad eyleseler (inansalar) şer’an mezburlara (adı geçenlere) nesne lazım olur mu? (bir şey lazım olur mu?) El-Cevab: İfrattan ictinab etmek (kaçınmak) lazımdır. Mesnun olan (sünnet olan) kaş miktarı kalınca almaktır. Ol dahi gazilerden gayrıyadır. Gaziler uzatmak menduptur; adüvve (düşmana) heybetli görünmek içün”.[12] 

Not: 1-) Bıyık hakkındaki bu hüküm sakalı olan kişi hakkındadır. Hem sakalını ve hem de bıyığını temelli tıraş eden kişi için bu hüküm daha da ağır olacağı izaha muhtaç değildir.

  2-)Eğer bıyığını kesen kişi çağdaş görünmek ve benzemesi gerekenlere benzememek gibi bir düşünce ile bıyığını keserse    yani “Kim kendini kimlere benzetirse o onlardandır.” hadisi şerifi mucibince küfrüne bile sebep olabilir.

 



[1] Elfıkhalelmezahgibilerbea C.2 S. 44 - 45

[2] Fetvalar - Halil Gönenç C.2 S.271 İanetüttalibîn, Elmenhel-ülazbilmevrud ve Mezahibilerbea’dan naklen

[3] Dürrülmuhtar C.6 S.407

[4] Berika C.5 S.196

[5] Elfıkalelmezahibilerbea

[6] Şirat-ül İslâm Tercümesi S.280

[7] Hudeybiye’de bulunmuş Safaki kabilesine mensup bir Sahabi olup bir kaç kere Küfe valiliği yapmıştır.

[8] (Tahrimen) ile kayıtladık çünkü İmâm-ı Muhammed indinde bidat tahrimen mekruh demektir. (Dürrülmuhtar – Reddülmuhtar C.6 S.337)

[9] İhyâu’ulumid-din C.1 S.104

[10] Tahtavi S.43 Haniye ve Tahavi’den naklen

[11] Dürer C.1 S.323

[12] Ebussud, Fetava , Süleymaniye kütp. Şehit Ali Paşa 1028, vrk. 276/b

 

 


F.A / incemeseleler.com editörü

   
© incemeseleler.com